Evini satanlar aman dikkat

Bakan Şimşek, Gelir ve Vergisi Reform Tasarısı ile ilgili düzenlediği basın toplantısında, Maliye Bakanlığı bünyesinde kamunun, özel sektörün, sivil toplum örgütlerinin, akademisyenlerin, uzmanların uzun bir süredir çalışmalarıyla hazırlanan tasarının detaylarının yasama sürecinde daha kesinlik kazanacağını belirtti.

OECD ülkelerine bakıldığında 2011 yılında gelir ve kazançlar üzerinden alınan vergilerin gayrisafi yurtiçi hasılaya oranının ortalama yüzde 11,4, AB ülkelerinde ortalama 10,4 olduğunu ifade eden Şimşek,Türkiye'de gelir vergisi ve kurumlar vergisi toplamının gayri safi yurtiçi hasılaya oranının yüzde 5,8 olduğunu kaydetti. Şimşek, Türkiye'nin bu anlamda en düşük ülkeler arasında yer aldığını belirterek, "Gelir ve kazançlar üzerinden alınan vergilerde ülkemiz ekonomik kapasitesinin çok altında bir vergi yüküne sahiptir" dedi.

Bu kanunun kayıtdışılıkla mücadede ellerini güçlendirecek bir kanun olduğunun altını çizen Şimşek, gelir vergisi oranlarıyla oynamadan, herhangi bir artışa gitmeden Türkiye'de kayıtdışılığı azaltarak kurum kazançları üzerinden daha fazla kaynak üretmenin önünün açacağını düşündüğünü söyledi. Gelir Vergisi Kanunu'nda yıllar itibarıyla birçok değişiklik yapıldığını belirten Şimşek, yürürlükteki kanunun 1960 yılında kabul edildiğini, bugüne kadar birçok maddesinde 76 kanunla değişiklik yapıldığını bildirdi. Ek geçici ve mükerrer maddelerle birlikte madde sayısının 210'u aşmış durumda olduğunu vurgulayan Şimşek, şöyle devam etti:

"Bir anlamda kanunun sistematiği bozulmuş. Ayrıca gelir unsurlarıyla bu unsurlara ilişkin istisna, indirim ve diğer müesseseler kanunun değişik bölümlerinde bulunmaktadır. Bazı temel müesseseler geçici maddellerle yönlendirilir bir hal almıştır. Anlayacağınız 1960 yılında çıkarılan bu kanun bugün itibarıyla arzuladığımız sistematikten çok uzak. Hakikaten kanunun köklü bir şekilde elden geçirilimesi ihtiyacı son derece açık. Getirdiğimiz tasarıyla 53 yıldır yürürlükte olan Gelir Vergisi Kanunu yürürlükten kaldırıyor, değişen ekonomik ve mali ihtiyaçları göz önünde bulundurarak yeni bir kanunu yürürlüğe koymayı ümit ediyoruz. Yeni Geilr Vergisi Kanunu, basit, sade, kolay anlaşılablir bir yapıda hazırlanmıştır. Gelir Vergisi Kanunu'nun hazırlanmasında bazı temel ilkeler gözetilmiştir. Bu ilkeler daha adil bir gelir vergisini oluşturmak, yatırım, üretim ve istihdamı daha da desteklemek, ekonominin rekabet gücünü daha da artırmak, mükelleflerin vergiye gönüllü uyumunu teşvik etmek, kayıtlı ekonomiye geçişi hızlandırmak ve vergiyi tabana yaymak prensipleri çerçevesinde hazırlanmış bir kanundur."

Bakan Şimşek, Yeni Gelir Vergisi Kanun Tasarısı'na ilişkin düzenlediği basın toplantısında, tasarının 7 temel eksen gözetilerek hazırlandığını ifade etti. Bu çerçevede mevcut Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi kanunlarını tek kanun olarak birleştirdiklerini kaydeden Şimşek, her iki kanunun toplam madde sayısının 255'in üzerinde olduğunu söyledi. Bunu sadeleştirdiklerini anlatan Şimşek, dünyadaki uygulamanının da böyle olduğunu, birçok ülkede gelir ve kurumlar vergisi kanunlarının birlikte olduğunu vurguladı.

Beyana dayalı vergileme sistemini genişletmeyi öngördüklerini belirten Şimşek, bu konuda eşik değerleri belirlediklerini ancak Bakanlar Kurulu'na bu anlamda geniş yetkiler verdiklerini bildirdi. Tasarıyla yatırım üretim ve istihdamı teşvik ettiklerine, vergiye gönüllü uyumu kolaylaştırdıklarına işaret eden Şimşek, şöyle devam etti:

"Engellilerin ekonomik yaşama katılmasını teşvik eden yeni düzenlemeler yapıyoruz, enerji tasarrufunu teşvik ediyoruz. Yürütmede etkinlik ve esneklik için Bakanlar Kurulu'nun yetkilerini genişletiyoruz. Aslında bir anlamda bunu reform yapan temel hususlar da bu konularda saklı. Halihazırda ek, geçici ve mükerrer maddelerle birlikte Gelir Vergisi Kanunu, 210 maddeden daha fazla, Kurumlar Vergisi Kanunu ise 45 madde. İki kanunu birleştiren yeni Gelir Vergisi Kanunu ise sadece 95 maddeden oluşmaktadır. Tasarıyla beyana dayalı vergileme sisteminin yaygınlaştırılmasına yönelik önemli değişiklikler öngörüyoruz. Bu kapsamda ücretler ve istisna kapsamında bazı serbest meslek kazançlarından belirlenenen haddi aşanlar için beyanneme verilmesini öngörüyoruz. Beyanname verilmesi durumunda vergi adaletine uygun olarak gerçek giderler, yapılan bağış ve yardımlar, eğitim ve sağlık harcamaları matrahtan indirilebilecektir. Burada aslında bütün modern gelişmiş ülkelerde var olan bir müesseseyi Türkiye'ye kazandırmış oluyoruz. Bu çerçevede bakıldığında vatandaşın lehine bir düzenleme söz konusudur."

VERGİ TABANI GENİŞLETİLECEK

Bakan Şimşek, vergi tabanının genişletilmesinin, tasarının en önemli amaçlarından biri olduğunu vurgulayarak, bu çerçevede kentsel rantların ve sermaye kazançlarının vergilenmesindeki istisnaları daralttıklarını söyledi. Kira gelirlerinde götürü gider uygulamasını sınırlandırdiklarını belirten Şimşek, birden fazla işyerinde ticari faaliyette bulunanların bundan sonra basit usulden yaralanamayacağını bildirdi. Kurumların yönetim kurulu üyelerine ortaklık payına orantılı olmaksızın ödenen kar paylarının da ücret olarak tarifeye göre vergilendirileceğinin altını çizen Şimşek, uluslararası uygulamalara paralel olarak yabancı iş adamları, uzmanlar ve basın-yayın çalışanlarının Türkiye'de 3 yıldan fazla kalmaları halinde tam mükellef olacaklarını kaydetti.

Tasarıyla genç girişimcileri teşvik ettiklerini anlatan Şimşek, ticari faaliyet nedeniyle ilk defa gelir vergisine tabi olacak 29 yaşını aşmamış genç girişimcilerin 3 yıl boyunca asgari ücrete isabet eden kazançları üzerinden hiç vergi ödemeyeceğini belirtti. Geçen sene girişimci sermayesi, melek yatırımcı gibi çok temel bazı unsurları da kanuna kattıklarını dile getiren Şimşek, "Şimdi bir adım daha atıyoruz, genç girişimcilere 3 yıllık bir dönem önlerini görecek bir perspektif sunuyoruz" dedi.

TARIMSAL ÜRETİME VERGİSEL TEŞVİK

Bakan Şimşek, tasarıyla tarımsal üretimi desteklemeye yönelik çok önemli vergisel teşvikler getirdiklerine işaret ederek, şöyle konuştu:

"Belirli bir ölçek ekonomisine ulaşarak zirai faaliyette bulunan sermaye şirketleri, kolektif şirketler ve adi komandit şirketler çiftçi gibi vergilendirilecek. Bu çok önemli. Çünkü mevcut vergi sistemi ölçek büyütmeyi cezalandıran bir yaklaşım içindeydi ve bu sektörde biliyorsunuz kayıtdışılık çok ciddi boyutlarda. Halen gerçek usulde vergilemeyi gerektiren biçer-döver, kamyon ya da iki traktöre sahip olmak bundan böyle gerçek usulde vergilendirme sebebi sayılmayacak. Sırf bundan dolayı hem kayıtdışılık yüksekti hem de bir çok çiftçimiz şirketleşme konusunda sıkıntılar yaşıyordu ya da makine-teçhizat kullanımında kayıtdışı kalıyordu veya bundan dolayı cezalandırılıyordu.

Ticari kazanç olarak vergilendirilmeyi gerektiren, sertifikalı tohum, fide, havyan fetüs ve benzerinin üreticiliği zirai faaliyet kapsamına alınıyor, daha önce değildi. Çiftçi ve çiftçi sayılanların yanında zirai faaliyette çalışan işçilerin asgari ücrete tekabül eden üretimleri gelir vergisinden istisna tutuluyor. Bu da önemli bir adım özellikle kayıtdışılıkla mücadele anlamında."

BEYANNAME VERME SÜRELERİ ÖNE ÇEKİLDİ

Bakan Şimşek, tasarıyla beyanname verme sürelerini 1 ay öne çektiklerini belirterek, 4. dönem geçici vergi beyannamesini de kaldırdıklarını bildirdi. Basit usule tabi mükelleflerin kayıtlarını kendilerinin tutabileceğini ifade eden Şimşek, eşin anne ve babasının kullanımına bedelsiz olarak tahsis edilen konutlarda emsal kira bedeli uygulamasından vazgeçtiklerini açıkladı. Şimşek, ikamet amacıyla satın alınan tek konutun ne zaman satılırsa satılsın elde edilen kazancın gelir vergisinden istisna edildiğini söyledi.

ENERJİ TASARRUFUNU TEŞVİK EDİYORUZ

Enerji ürünleri ithalatının toplam ithalat içerisinde çok önemli yer tuttuğunun altını çizen Şimşek, "Türkiye'nin yurt dışına ödediği enerji faturasını azaltmak amacıyla tasarıda enerji tasarrufunu teşvik ediyoruz. Bu tasarıyla ısı yalıtımı, enerji tasarrufu sağlamak amacıyla yapılan harcamaları, elde edilen kira gelirinden doğrudan indirilmesine imkan sağlıyoruz. Bu anlamda cari açığa yönelik bir tedbir de söz konusu" diye konuştu.

Hızla değişen ekonomik ve sosyal koşullara sağlıklı ve hızlı bir şekilde adapte olabilmek ve vergi uygulamalarına etkinlik ve esneklik sağlayabilmenin gittikçe önem kazandığına dikkati çeken Şimşek, bu kapsamda Bakanlar Kurulu'na beyana dayalı sistemin yaygınlaştırması için beyanname verme zorunluluğuna ilişkin eşik değerleri değiştirebilmesi, zirai kazançlara yönelik ölçütleri, üretim havzalarını, bölgeleri, illeri, mükellef gruplarını , arazi ve ürün türleriyle, üretim türüne göre farklılaştırabilme, kanunda öngörülen maktu vergi oran ve tutarların her türlü özellikli duruma göre farklılaştırabilme yetkisinin verileceğini bildirdi.

Gelir ve Kurumlar Vergisi oranlarında herhangi bir değişiklik olmadığına vurgu yapan Şimşek, "Mevcut mevzuata göre herhangi bir oran değişikliğine gitmiyoruz. Harcamalardan veya servetten hareketle çapraz bir denetim veya vergileme sistemi öngörmüyoruz. Esnafın vergi yükünü artıracak bir düzenleme söz konusu değildir. Veraset ve intikal vergisi eski haliyle devam edecek. Bu hususların altını çiziyorum; bu konularda herhangi bir spekülasyona gidilmemesi için. Şu anda kanunu Pazartesi Başbakanlığa sevk ettik. Orada kanunun Meclise sevkedilmesine yönelik kararname imzaya açıldı. Ümit ediyoruz ki, Cuma günü itibarıyla Mecliste olacak" dedi.